Betekent de nieuwe auteurswet het einde van één wereldwijd web?
Vroeger moest je goed opletten als je een game in het buitenland kocht. Spelcomputers waren regiogebonden, wat betekent dat als je een game in Amerika kocht, dat deze niet op een Europese spelcomputer werkte. Eén PlayStation, meerdere markten. Afgelopen week stemde het Europees Parlement in met de vernieuwde EU-auteursrechtrichtlijn en dat kan er nog wel eens voor gaan zorgen dat het internet net zo versplinterd wordt als de spelcomputermarkt van weleer.
Lees ook: Kun je veel YouTube-video’s straks niet meer kijken door een uploadfilter?
Artikel 11 en artikel 13
Hoe zit het ook alweer precies met de Europese auteursrechtrichtlijn? De richtlijn moet er voor zorgen dat makers van originele content meer macht krijgen en ook dat ze eerlijk worden beloond voor hun werk. In het voorstel voor de de nieuwe wet staan echter ook eisen die de vrijheid op het internet flink inperken. Centraal staan hierbij artikel 11 (ook wel linktaks genoemd) en artikel 13 (uploadfilter).
Door artikel 13 worden grote platforms als Facebook en YouTube aansprakelijk voor het eventueel schenden van auteursrechten als gebruikers zonder toestemming beschermd materiaal uploaden. Het verkrijgen van alle licenties is zo goed als onmogelijk en dus is het alternatief dat bij twijfel content niet wordt toegelaten op het platform, oftewel: een uploadfilter.
Artikel 11 gaat over de rechten van uitgevers en gaat vooral invloed hebben bij diensten als Google News. Uitgevers krijgen het recht om te bepalen of een artikel mag worden overgenomen en mogen ze zoekmachines als Google dwingen tot vergoedingen. Op dit moment toont Google News de titel van een artikel, de afbeelding, een kort stukje tekst en een link naar het artikel. Bij de nieuwe richtlijn komt Google hier niet meer mee weg. Toen in het verleden een soortgelijke wet in Spanje zijn intrede deed, besloot Google de dienst in het land te sluiten.
Internetvrijheid
Toen het Europees Parlement afgelopen week instemde met de nieuwe Europese auteursrechtrichlijn, noemde de Duitse Europarlementariër Julia Reda van de Piratenpartij dit een ‘zwarte dag voor internetvrijheid‘.
Op dit moment bestaat er één wereldwijd web. Uiteraard heb je landen waarin het internetgedrag flink wordt gemonitord en sommige websites niet toegankelijk zijn. Dit zijn echter uitzonderingen. Door de nieuwe wetgeving gaat dit veranderen. Mogelijk gaat het internet er in Europa anders uit zien dan in Amerika.
Neem een YouTube: het aanbod aan video’s is grotendeels gelijk in Nederland en de Verenigde Staten. Hooguit een paar video’s zijn hier niet beschikbaar omdat de rechten ontoereikend zijn. In de nieuwe situatie gaat het verschil een stuk groter worden: bij twijfel wordt een video niet getoond in Europa, maar in Amerika kun je deze ‘gewoon’ bekijken.
Gaat het echt zo’n vaart lopen?
Het scenario dat met de nieuwe Europese auteursrechtrichtlijn wordt geschetst oogt heel negatief, maar gaat het werkelijk zo’n vaart lopen? Gaat het Europese internet een leeg platform worden, waardoor je bijna verplicht via een VPN op niet-Europese servers moet gaan surfen? De NOS schrijft dat de hoogste jurist van Google, Kent Walker, stelt dat platforms niet verantwoordelijk zullen worden gehouden voor alle uploads, maar dat ze vooral moeten tonen dat ze hun uiterste best doen om rechthebbenden te beschermen. Dat laatste is echter een behoorlijk grijs gebied.
De volgende stap is dat de raad van ministers instemt met de nieuwe auteursrechtrichtlijn, dat lijkt echter een formaliteit. Europese lidstaten krijgen daarna twee jaar de tijd om de richtlijn in te passen in de wetgeving. Het belooft een spannende toekomst te worden, maar laten we hopen dat het zowel goed uitpakt voor de makers als wel de platformen en gebruikers.